Kategori: Anüs
anal kanal, makat
Makatta çatlakla ilgili bir klinik senaryo
Uzun zamandır kabızsınız ve her tuvalette zorlanıyorsunuz , bazen kanamalarınız oluyor , son zamanlarda makatta tuvalet sırasında cam kesiği gibi bir acıma var ve bu acı tuvalet sonrasıda devam ediyor.Ağrı önceleri 5-10 dakika iken şimdilerde 30 dakikayı buluyor.Daha önce elime gelmeyen bir deri parçasıda çıktı.
Bu klinik tablo klasik kronik anal fissür yani müzminleşmiş makat çatlağının klinik olarak karşımıza çıkan hasta ifadesidir.
Hastaların ilk başta önemsemediği bu tablo giderek hastayı rahatsız eder ve sosyal hayatında etkilemeye başlar.O kadar ki hasta tuvalet sonrası ağrısı için yatıp uzanmak ister oyüzden dışarı çıkmaktan çekinir.Yine her zamanki sorunumuz utanma duygusu ile hasta doktora gitmekten çekinir. Fakat bu durm hastayı o kadar rahatsız ederki sonunda hekime başvurur.
Hastanın şikayetleri 6 haftadan uzun sürüyorsa hastalık kronik bir hal almış demektir
Burada etken genellikle kabızlık olması haricinde , kronik ishal, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, tüberküloz, iltahaplı barsak hastalıkları, HIV, anal kanser, önceden geçirilmiş makat cerrahisi, cinsel travma buna sebeb olabilir. Konstipasyon harici gelişen anal fissürler genellikle atipik yerleşimlidir.
Akut anal fissür olarak başlayan hastaların yaklaşık %40 ı kronik bir hal alır
Kronik anal fissürün ilk tedavisi , medikaldir.Bunlar oturma banyoları ,analjezikler, dışkı yumuşatıcılar ve
yüksek lifli diyet önerilir.
Diyet değişiklikleri ve müshillerle konservatif yönetim başarısız olursa,% 2 lidokain jeli, topikal nifedipin,
topikal nitrogliserin gibi bir topikal analjezikler veya bir eczane tarafından birleştirilmiş bir topikal nifedipin ve lidokain kombinasyonu içeren başka seçenekler kullanılabilir. Buradaki amaç sfinkterin tonusunun
azaltılması ve kan akımının arttırılması ile yara iyilşmesini hızlandırmaktır.
Botulinum toksini (BTX) genellikle güvenli olarak kabul edilir ve belirgin bir ağrı kesici sağlar. Fakat botoks uygulamasının başarı şansı %50 dir ve 6-8 ayda bir tekrarlamak gerekir.
Konservatif yöntemlerin başarısız olması ve kronik tekrarlayan anal fissürde başarısızlık oranının daha yüksek olması muhtemeldir. Bu durumlarda, altın standart lateral iç sfinkterotomidir. Bu işlemin başarı
oranı %96 dır.
Doğru hastada uygun teknikle yapılan cerrahi tedavide sonuçlar başarılıdır .Her ameliyatta olduğu gibi istenmeyen durumlar olabilir.
Fissür ameliyatlarında istenmeyen durumlar
Kanama
Ağrı
enfeksiyon
İdrar kaçırma
Fistül oluşumu – en ciddi komplikasyon
Akut anal fissür olarak başlayan hastaların yaklaşık %40 ı kronik bir hal alır
Kaynaklar:
Brian Jahnny, John V. Ashurst Anal Fissures StatPearls 2019
Choi YS, Kim DS, Lee DH, Lee JB, Lee EJ, Lee SD, Şarkı KH, Jung HJ. Ülseratif Kolitli Hastalarda Perianal Hastalıkların Klinik Özellikleri ve Görülme Sıklığı. Ann Coloproctol. 2018 Jun; 34 (3): 138-143
Rektum nedir? görevleri nedir?
Rektum: Kalın bağırsak ile anüs arasında düz konik nitelikli kalın bağırsağın son kısmına rektum denir. Geçici olarak rezervuar görevi görür. Büyük abdestin esas rezervuarı sigmoid kolon dediğmiz at nalı şeklinde olan rektumdan önceki kısımdır. Büyük abdest burada birikir, içindeki sıvı mümkün olduğunca çekilir. Kabızlık durumlarında bu bölgede uzun süre büyük abdestin kalması taşlaşmaya neden olur. Yaklaşık olarak 600 ile 1200 cc materyal biriktirebilir. 1500 cc üzerine çıkması anormal bir durumdur buna megarektum denir.
İçeride biriken sıvı, katı ve gazların tutulmasını sağlayan kaslar mevcuttur. Bu kaslar anüs çevresini sarar ve pelvik tabanı döşer. Pelvis tabanını döşeyen iki kastan biri kement gibi rektuma sarılarak ön taraftaki leğen kemiğinin iç çıkıntısına tutunur. Esasen büyük abdestin tutulması işlemi bu kasın fonksiyonlarına bağlıdır. Büyük abdest yaparken özellikle alaturka tuvalete oturulduğunda bu kas düzleşir ve defekasyon gerçekleşir. İstirahat halinde bu kas 90 derece açı yapacak şekilde rektum alt ucunu büzer.
Anüs ve çevresinin kas yapısı nasıldır?
Bunun dışında anüsü (makat) sarmalayan iç kas (internal sfinkter, istemsiz bir kastır) ve dış üç adet halka şeklinde kas (eksternal sfinkter- istemli kaslar) mevcuttur. Dış kaslar istirahat basıncının %20 sini sağlarken, iç kas %80’ini sağlar. Dış kaslar, sıkma basıncının %80’ini sağlar. Yani istirahat basıncını istemsiz kaslar sağlarken, sıkma basıncını istemli kaslar sağlar. Aynı zamanda iç kaslar gazın da kontrolünü sağlar. Bu bölge o kadar hassastır ki, yukarıdan gelen sıvı miktarı 30 cc ye ulaştığında bunu hisseder ve sıvı mı gaz mı ayırt edebilir, gazın çıkıp katının tutulmasını sağlayabilir. Bir anlamda mühendislik harikası bir yapıdan söz etmekteyiz.
Anal fissür Hastalığı nedir? Sebepleri nelerdir?
Eş anlamlı: #Anal Fissür
#Makatta Çatlak, #makatta yırtık
Anal fissür nedir?
Makatın (anüs) iç kısmındaki zarda (Anoderm’de) yırtık olması durumuna anal fissür diyoruz. Makatta çatlak olarak da geçer. Genellikle karıştırılan anal fistül ise, sürekli akıntıya neden olan ve genellikle apse ile başlayan iki ucu açık, iki ucunda epitel ve kanalın içinde epitel (zar) oluşmuş bir kanaldır.
Anal fissür neden olur ?
Genellikle kabızlık sebebiyle olur. Bazı durumlarda ishal de sebep olabilir.
Bunun dışında ülseratif kolit ve crohn gibi inflamatuar bağırsak hastalıklarında, tüberküloz hastalığında (cilt veremi), cilt kanserlerinde ve anüsün kanserlerinde (kötü huylu tümörlerinde) olabilir. Kabızlık dışındaki sebepler oldukça nadirdir ve genellikle ağrısızdırlar. İyileşmeyen, dirençli çatlaklara neden olurlar ve yerleşim yerleri orta hat dışında ve multiple dır.
Nerede görülür?
Genellikle orta hatta görülür. Orta hat dışında olan yerleşimi atipik kabul edilir. Nadirdir.
Vakaların %90’ı arka tarafta (posteriorda) olur, %10’u anteriorda
Anal Fissürün Belirtileri nelerdir?
Genellikle büyük abdest sonrası zonklayıcı şiddetli bir ağrı ve damla damla kanama şeklindedir. Zonklayıcı ağrı bir süre daha devam eder. Hastalar kabızlıktan şikayetçidirler. Sert bir dışkılama söz konusudur.
Yeni gelişmiş bir çatlak ile müzmin bir çatlak arasında fark var mıdır?
Yeni gelişmiş çatlakların zemini pembe renklidir ve tıbbi tedaviye iyi yanıt verirler. Yaklaşık 15-20 gün içinde tamamen iyileşirler. Müzminleşmiş vakalar ise zemini beyazdır ve dışarıda bir meme oluşmuştur. Bu sebeple hastalar bazen basur olduklarını düşünürler. Müzminleşmiş vakalarda da tıbbi tedavi denenmelidir ancak başarı olasılığı düşüktür. Bu vakalar botoks tedavisi yada cerrahi tedaviye kadar gider.
Yazarın yorumu:
Anal fissür tedavisinde dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Anal fissürde sert dışkılama, çatlak oluşmasına
Çatlak oluşması ağrıya
Ağrı da internal sfinkterde spazma ve daha çok ağrıya
Bu da hastanın dışkılamaktan kaçınmasına ve daha sert dışkılamasına neden olur
Bu durumda dışkının yumuşatılması, sıcak oturma banyoları ile spazmın azaltılması yada botulinum toksini, cerrahi sfinkterotomi ile spazmın tamamen çözülmesi ile yapılır.
Botulinum toksininin başarı olasılığı düşüktür ancak geri dönüşü vardır, cerrahi sfinkterotominin başarı olasılığı yüksektir ancak geri dönüşü yoktur.
Ameliyat sonrası 2 ay kadar gaz kaçırma olabilir, zaman içinde düzelir.
Sağlıcakla
Prof. Dr. Gökhan Akbulut
http://www.gokhanakbulut.com http://www.mavilotus.org
Hemoroidal hastalığın belirtileri nedir?
Eş anlamlı: #basur hastalığının belirtileri nelerdir? #mayasıl hastalığının belirtileri nelerdir? #makatta meme hastalığının belirtileri nelerdir?
Hemoroidal hastalık kendini en çok kanama belirtisi ile ortaya koyar.
Bazen makatın dışarı çıkması (prolapsus) yada kalın bağırsağın dışarı çıkması durumu ile karşılaşabilir hastalar (rektal prolapsus).
Ağrı bir diğer önemli belirtidir. Ağrı yanıcı, batıcı, künt tarz da olabilir. Genellikle çok şiddetlidir. Büyük abdest yapıldıktan sonra ya da ıkınma sonrası şiddetlenir. KAnama ile birlikte olabilir. Ani olarak makatın dışarı çıkması (prolapsus) tekrar içeri girmemesi ağrıyı şiddetlendirebilir. Ağrı giderek artıyor, kişinin hareketlerini yürümesini kısıtlıyor ve oturmasını engelliyorsa, klinik tabloya başka problemler eklenmiş demektir. Bunlar arasında tromboze hemoroidler yani basur içinde bir kan pıhtısının oluşması yada hemoroid çevresinde apsenin oluşması yer alabilir.
Özellikle dış hemoroidler, kaşıntı, kanama, hassasiyet trombüs yani kan pıhtısı ile basur memesinin tıkanması ile kendini gösterebilir.
Her durum için ayrı bir tedavi düşünülmelidir. Bu belirtiler varsa, hastanın bir doktora başvurması önerilir.
Sağlıcakla…
Prof. Dr. Gökhan Akbulut
Gökhan Akbulut hakkında daha fazla bilgi al
İnternal Hemoroidlerin Sınıflandırılması
İnternal hemoroidleri (iç basur hastalığı) tipleri nelerdir? Tiplerine göre nasıl tedavi edilmelidir?
Eş Anlamlı: #iç hemoroid, #iç basur, #iç hemoroid tipleri, #internal hemoroid klasifikasyonu,
İç hemoroid tanımı: Dentat (dişli çizgi) anal kanalın yani anüsün bittiği ve kalın bağırsağın başladığı yerdir. Bu geçiş alanı dişe benzer bu yüzden dişli çizgi anlamına gelen dentat line olarak tanımlanmıştır. Bu hattın üzerinde kalan basur hastalığına (hemoroidal hastalık) iç basur yada internal hemoroid denir. Bu çizginin altında kalan duruma ise dış basur yada eksternal hemoroid denir.
İç Hemoroidlerin Sınıflandırması:
- derece: Sadece kanar, dışarıya çıkmaz (hemoroid ve kalın bağırsak mukozasının dışarıya çıkmasına latince polapsus denir). Bu aşamada genellikle medikal tedavi yeterlidir. Ancak bütün kanamaların mutlaka kanser açısından araştırılması gerektiği unutulmamalıdır.
- derece: Kanar, dışarıya çıkar ancak kendiliğinden içeri girer. Bu aşamada medikal tedavi yanısıra bant ligasyonu ve laser uygulamaları etkili olarak tedavi sağlar.
- derece: Makattan dışarı çıkar (anüsten) kendiliğinden içeri girmez ancak parmak yardımı ile içeri ittirilebilir. Bu aşamada bir hastalıkta medikal tedavi genellikle yetersiz kalır. Bant ligasyonu, laser uygulamaları yanı sıra cerrahi tedavi gerekebilir.
- derece: Makattan dışarı çıkar ve parmakla içeri ittirilemez. Bu durum bu hastalığın en ileri evresidir ve acil ameliyat gerektirir.
Hemoroidler, vücudun diğer organları gibi muazzam fonsiyonları olan önemli organlardır. Önemli olan bu hastalığın ilerlemesini engellemek mümkün olduğunca fonksiyonel olarak kalmasını sağlamaktır.
Bu sebeple, kabızlık ve buna bağlı aşırı ıkınmanın neden olduğu durumlardan kaçınmak için önlem almak gereklidir.
Sağlıcakla…
Prof. Dr. Gökhan Akbulut
Kaynak: Schwartz, Principles of Surgery, 11. Edi.
Hemoroidal Hastalık Sebepleri
Eş anlamlı: #Hemoroid, #Basur, #Makattameme
Tanım: Peri anal bölgede bulunan toplar damarlara ait yastıkçıkların anormal şekilde şişmesi, özelliğini kaybetmesi, kanaması, kaşıntı, ağrı ve trombüs (pıhtı ile tıkanması) enfeksiyonlara neden olması.
Hemoroidler, anüs (makat) bölgesini defekasyon (büyük abdest yapma) sırasında sert dışkıdan korurlar. Aynı zamanda, tam kapalı olduğunda sıvı ve gaz kaçağını minimale indirirler. Bu sebeple mümkün olduğunca korunmalı ve fonksiyonel halde tutulmalıdırlar.
Hemen semptom veren bir hemoroidin alınması uygun bir yöntem değildir. Mümkün olduğunca koruyucu önlemler alınmalıdır.
Sebebi: Defekasyon (büyük abdest yapılması) sırasında aşırı ve uzamış #ıkınma, #kabızlık
Uzun süre ayakta durma
Uzun süre oturma, oturarak çalışma
Ailede hemoroidal hastalığa yatkınlığın olması, aile bireylerinde hastalığın bulunması.
Hepsi önemli olan bu sebepler içinde değiştirilebilecek olan dışkılama alışkanlıkları ve kabızlıktır. Bir de özellikle düzenli spor yapmak, örneğin düzenli yürüyüş yapmak. Fiziksel hareket bağırsak hareketlerini de arttırır. Kabızlığa iyi gelir. Bol posalı gıdalar, bol su tüketmek, kepek, mutlaka öğünlerde salatanın bulunması, kabızlığı önleyecektir.
Hemoroidal hastalıkta aşırı ıkınma, önemli sebepler arasındadır. Doğru bir defekasyon (büyük abdest) 15 dakikada yapılmalı ve aşırı ıkınmadan kaçınılmalıdır.
Prof. Dr. Gökhan Akbulut
Proktoloji hangi hastalıklarla ilgilidir?
Proktoloji bilim dalının konu başlıkları nelerdir?
Proktoloji rektum yani kalın bağırsağın çıkış bölgesinin ve anüs (makat) çevresinin hastalıkları ile ilgilenir.
Bu hastalıklar Rektum için, proktit dediğimiz rektumun infeksiyon hastalıklarını içerir. Bunların içinde ülseratif kolit ve Crohn’s gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları da yer alır.
Rektumun ülserleri iyi huylu ve kötü huylu olmak üzere proktolojinin ilgi alanı içindedir.
Anal kanalın hastalıkları hemoroid (Basur) iç ve dış olmak üzere, anal fissür (makatta çatlak), anal fistül ve perianal apse proktolojinin konuları arasındadır. Ayrıca anal kanalın fonsiyonel hastalıkları yani inkontinans (büyük abdest tutamama) ve anismus (büyük abdest yapamama), prolapsus (bağırsağın anal kanaldan dışarıya çıkması hastalıkları da önemli bir yer tutar.
Peri anal bölge kaşıntıları ve peri anal bölge arkasında yer alan pilonidal sinüs hastalığı yani kıl dönmesi de gene proktoloji konuları arasındadır.
Proktoloji nedir?
Proktoloji nedir? Neyi Amaçlar?
Proktoloji, kalın bağırsağın çıkış yeri olan rektum ve anal kanal (makat) ve çevresinin hastalıkları ile ilgilenen bilim dalına denir.
Hassas bir bölge olduğu için, ağrısı şiddetlidir. Kanama, kaşıntı ve akıntı şikayetlerine neden olabilir.
Hastalar, doktora başvurmaya çekindikleri için genellikle tanısı geç konur, komplikasyonlarla birlikte olduğunda başvuru oluşur.
Oysa erken safhalarda başvurmak hastalığın seyri açısından daha iyidir.
Proktoloji bilimi, hastaların daha az ağrı çekmesi ve teşhisinin daha erken konmasını sağlamayı amaçlar.
Aynı zamanda benzer belirtilere neden olduğu için kalın bağırsak ve makat bölgesi kanserlerinin de erken teşhisini sağlar.
Prof. Dr. Gökhan Akbulut
proktoloji 