Makatta çatlakla ilgili bir klinik senaryo

Uzun zamandır kabızsınız ve her tuvalette zorlanıyorsunuz , bazen kanamalarınız oluyor , son zamanlarda makatta tuvalet sırasında cam kesiği gibi bir acıma var ve bu acı tuvalet sonrasıda devam ediyor.Ağrı önceleri 5-10 dakika iken şimdilerde 30 dakikayı buluyor.Daha önce elime gelmeyen bir deri parçasıda çıktı.

Kabızsınız ve tuvalette zorlanıyorsunuz

Bu klinik tablo klasik kronik anal fissür yani müzminleşmiş makat çatlağının klinik olarak karşımıza çıkan hasta ifadesidir.

Kronik anal fissür

Hastaların ilk başta önemsemediği bu tablo giderek hastayı rahatsız eder ve sosyal hayatında etkilemeye başlar.O kadar ki hasta tuvalet sonrası ağrısı için yatıp uzanmak ister oyüzden dışarı çıkmaktan çekinir.Yine her zamanki sorunumuz utanma duygusu ile hasta doktora gitmekten çekinir. Fakat bu durm hastayı o kadar rahatsız ederki sonunda hekime başvurur.

Hastanın şikayetleri 6 haftadan uzun sürüyorsa hastalık kronik bir hal almış demektir

Burada etken genellikle kabızlık olması haricinde , kronik ishal, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, tüberküloz, iltahaplı barsak hastalıkları, HIV, anal kanser, önceden geçirilmiş makat cerrahisi, cinsel travma buna sebeb olabilir. Konstipasyon harici gelişen anal fissürler genellikle atipik yerleşimlidir.

Akut anal fissür olarak başlayan hastaların yaklaşık %40 ı kronik bir hal alır 

Kronik anal fissürün ilk tedavisi , medikaldir.Bunlar oturma banyoları ,analjezikler, dışkı yumuşatıcılar ve
yüksek lifli diyet önerilir.
Diyet değişiklikleri ve müshillerle konservatif yönetim başarısız olursa,% 2 lidokain jeli, topikal nifedipin,
topikal nitrogliserin gibi bir topikal analjezikler veya bir eczane tarafından birleştirilmiş bir topikal nifedipin ve lidokain kombinasyonu içeren başka seçenekler kullanılabilir. Buradaki amaç sfinkterin tonusunun
azaltılması ve kan akımının arttırılması ile yara iyilşmesini hızlandırmaktır.
Botulinum toksini (BTX) genellikle güvenli olarak kabul edilir ve belirgin bir ağrı kesici sağlar. Fakat botoks uygulamasının başarı şansı %50 dir ve 6-8 ayda bir tekrarlamak gerekir.
Konservatif yöntemlerin başarısız olması ve kronik tekrarlayan anal fissürde başarısızlık oranının daha yüksek olması muhtemeldir. Bu durumlarda, altın standart lateral iç sfinkterotomidir. Bu işlemin başarı
oranı %96 dır.
Doğru hastada uygun teknikle yapılan cerrahi tedavide sonuçlar başarılıdır .Her ameliyatta olduğu gibi istenmeyen durumlar olabilir.

Kronik anal fissür (müzminleşmiş makatta çatlak )

Fissür ameliyatlarında istenmeyen durumlar
Kanama
Ağrı
enfeksiyon
İdrar kaçırma
Fistül oluşumu – en ciddi komplikasyon

Akut anal fissür olarak başlayan hastaların yaklaşık %40 ı kronik bir hal alır 

Dr. Öğretim Üyesi Cenk Ersavaş

Kaynaklar:
Brian Jahnny, John V. Ashurst  Anal Fissures StatPearls 2019

Choi YS, Kim DS, Lee DH, Lee JB, Lee EJ, Lee SD, Şarkı KH, Jung HJ. Ülseratif Kolitli Hastalarda Perianal Hastalıkların Klinik Özellikleri ve Görülme Sıklığı. Ann Coloproctol. 2018 Jun; 34 (3): 138-143

Proktoloji hangi hastalıklarla ilgilidir?

Proktoloji bilim dalının konu başlıkları nelerdir?

Proktoloji rektum yani kalın bağırsağın çıkış bölgesinin ve anüs (makat) çevresinin hastalıkları ile ilgilenir.

proktitis ve fistül

Bu hastalıklar Rektum için, proktit dediğimiz rektumun infeksiyon hastalıklarını içerir. Bunların içinde ülseratif kolit ve Crohn’s gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları da yer alır.

Rektumun ülserleri iyi huylu ve kötü huylu olmak üzere proktolojinin ilgi alanı içindedir.

Anal fissür, makatta çatlak

Anal kanalın hastalıkları hemoroid (Basur) iç ve dış olmak üzere, anal fissür (makatta çatlak), anal fistül ve perianal apse proktolojinin konuları arasındadır. Ayrıca anal kanalın fonsiyonel hastalıkları yani inkontinans (büyük abdest tutamama) ve anismus (büyük abdest yapamama), prolapsus (bağırsağın anal kanaldan dışarıya çıkması hastalıkları da önemli bir yer tutar.

İç ve dış hemoroidal hastalık. Anüsün bir kesiti görülüyor. Koyu renkli boyananlar hemoroidal hastalıktır.

Peri anal bölge kaşıntıları ve peri anal bölge arkasında yer alan pilonidal sinüs hastalığı yani kıl dönmesi de gene proktoloji konuları arasındadır.