Rektum: Kalın bağırsak ile anüs arasında düz konik nitelikli kalın bağırsağın son kısmına rektum denir. Geçici olarak rezervuar görevi görür. Büyük abdestin esas rezervuarı sigmoid kolon dediğmiz at nalı şeklinde olan rektumdan önceki kısımdır. Büyük abdest burada birikir, içindeki sıvı mümkün olduğunca çekilir. Kabızlık durumlarında bu bölgede uzun süre büyük abdestin kalması taşlaşmaya neden olur. Yaklaşık olarak 600 ile 1200 cc materyal biriktirebilir. 1500 cc üzerine çıkması anormal bir durumdur buna megarektum denir.
İçeride biriken sıvı, katı ve gazların tutulmasını sağlayan kaslar mevcuttur. Bu kaslar anüs çevresini sarar ve pelvik tabanı döşer. Pelvis tabanını döşeyen iki kastan biri kement gibi rektuma sarılarak ön taraftaki leğen kemiğinin iç çıkıntısına tutunur. Esasen büyük abdestin tutulması işlemi bu kasın fonksiyonlarına bağlıdır. Büyük abdest yaparken özellikle alaturka tuvalete oturulduğunda bu kas düzleşir ve defekasyon gerçekleşir. İstirahat halinde bu kas 90 derece açı yapacak şekilde rektum alt ucunu büzer.
Anüs ve çevresinin kas yapısı nasıldır?
Bunun dışında anüsü (makat) sarmalayan iç kas (internal sfinkter, istemsiz bir kastır) ve dış üç adet halka şeklinde kas (eksternal sfinkter- istemli kaslar) mevcuttur. Dış kaslar istirahat basıncının %20 sini sağlarken, iç kas %80’ini sağlar. Dış kaslar, sıkma basıncının %80’ini sağlar. Yani istirahat basıncını istemsiz kaslar sağlarken, sıkma basıncını istemli kaslar sağlar. Aynı zamanda iç kaslar gazın da kontrolünü sağlar. Bu bölge o kadar hassastır ki, yukarıdan gelen sıvı miktarı 30 cc ye ulaştığında bunu hisseder ve sıvı mı gaz mı ayırt edebilir, gazın çıkıp katının tutulmasını sağlayabilir. Bir anlamda mühendislik harikası bir yapıdan söz etmekteyiz.
proktoloji 